T_LABEL_SUBPAGE_BANNER
Wróć do zasobów
Murale Pamięci Kategorie: Przedmioty
Data aktualizacji: 17-06-2025 Data dodania: 24-04-2025
Niestandardowa forma upamiętnienia, jaką są murale, pojawiła się na budynkach byłego obszaru getta w 2012 r. Seria murali o nazwie „Dzieci Bałut – murale Pamięci” jest realizowana przez Stowarzyszenie „Na co dzień i od święta”, ze wsparciem Gminy Wyznaniowej Żydowskiej, Centrum Dialogu im. Marka Edelmana oraz Muzeum Historii Polski. Głównym celem tej inicjatywy według jej twórców – pomysłodawczyni Katarzyny Tośty (koncepcja wizualna) oraz Piotra Saula i Damiana Idzikowskiego (twórcy rysunków) – jest zwrócenie uwagi na tragiczny los dzieci w okresie II wojny światowej przez ukazywanie ich cierpienia jako świadków i ofiar tych wydarzeń. Autorzy uwzględnili przede wszystkim dzieci żydowskie, a także te więzione w obozie dla dzieci polskich (vide) oraz obozie dla Sinti i Romów (vide Obóz cygański). 

Charakterystycznym elementem tego projektu jest brak informacji o danych namalowanego dziecka (jeżeli znane są personalia dziecka) oraz brak tabliczki z wyjaśnieniem przekazu artystycznego projektu. Początkowo nie upamiętniano konkretnych osób, wizerunki dzieci były odtwarzane z fotografii archiwalnych. Pomysłodawcy chcieli w ten sposób sprowokować odbiorcę do refleksji oraz poszukiwania dalszych informacji. Sylwetki dzieci ukazano naturalnej wielkości.

W 2012 r. powstały pierwsze trzy malowidła przedstawiające anonimowych chłopców żydowskich oraz kolejne trzy – przedstawiające więźniów obozu dla dzieci polskich. Rok później Piotr Saul namalował Abrama Cytryna (vide). Muralem upamiętniono także 70. rocznicę śmierci Dawida Sierakowiaka (vide), młodego dokumentalisty z czasów okupacji niemieckiej. 

Murale lokalizowane są na obszarze zajmowanym przez getto łódzkie, w przypadku więźniów obozu dla dzieci polskich na terenie tegoż, dzieci romskich w kwartale byłego „obozu cygańskiego”. 

Ostatnie murale powstały w 2018 r. i razem jest ich 30 (w tym dwa przedstawiające dzieci romskie oraz dziesięć wizerunków dzieci polskich – dziewięć na Bałutach i jeden w Białej w pobliżu Dzierżąznej).

Izabela Terela